پیامدهای تحریم جدید آمریکا علیه روسیه به ضرر کدام کشور است؟
نزدیک به 100 سال است که روسیه، غالبا به دلیل ضربه زدن به امنیت ملی آمریکا، تحت تحریمهای این کشور بوده است. تحریمهای اخیر سنای دوحزبی آمریکا علیه روسیه در یک بستر تاریخی صورت گرفته است؛
تحریم جدید آمریکا علیه روسیه
در طول جنگ داخلی روسها در سال ۱۹۱۸ تا ۱۹۲۰، رئیس جمهور ویلسون یگانهای آمریکا را به این کشور اعزام کرد تا در برابر نیروهای دولت نوظهور شوروی بجنگند. در طول جنگ سرد ۴ ساله حاکم بر این دو کشور نیز آمریکا تحریمهای گوناگونی را بر رقیب پرقدرت خود اعمال کرد که بیشتر بر صادرات نظامی و فناوری حاکم بود.
تحریم بعدی، اینگونه اعلام شد که بدلیل ایجاد محدودیتهای دولت برای مهاجرت یهودیان از شوروی اعمال شده است. تحریمهای آمریکا در روابط میان دو کشور چنان عادی شده بود که سالهای پس از فروپاشی شوروی و در اواخر سال ۲۰۱۲ بود که آمریکا این تحریمها را برداشت. هرچند این تحریمها به سرعت با تحریمهای دیگری که با عنوان مبارزه با «الیگارشی» در روسیه و برای «حقوق بشر» علیه چند مقام رسمی دولت، جایگزین شد. در تکمیل این تحریمها، در سال ۲۰۱۴ و در ماجرای بحران اوکراین و ضمیمه کردنِ کریمه، آمریکا تحریمهای جدید را علیه روسیه اعمال کرد.
با نگاهی به این تاریخ طولانی، شواهد نشان میدهد که هیچ کدام از تحریمهای آمریکا، رفتار روسیه را یا شرایط نخبگان سیاسی و اقتصادی حاکم بر این کشور را آنگونه که موردنظر بود تغییر نداد و تاثیر مثبتی بر امنیت ملی آمریکا نیز نداشت؛ برعکس، به جای سیاستورزی واقعی، صرفا رابطه را بیش از پیش تخریب کرد.
بنابراین چرا تلاش جدیدی برای اعمال جنون تحریمهای آمریکا علیه مسکو، بویژه در حالیکه نخست وزیر مدودوف آن را نوعی «اعلام جنگ اقتصادی» نامیده، درحال شکل گیری است؟
توضیح اول را سفیر سابق آمریکا در روسیه ارائه کرده است: «زیرا منافع اقتصادی و امنیت ملی در آمریکا، تقریبا به هیچ وجه به روسیه نیازمند نیست».
این جمله، عجیب و آشکار غلط است چراکه منافع اقتصادی و هسته امنیت ملی آمریکا از چند طریق حیاتی، به روسیه ارتباط پیدا میکند؛ ازجمله جلوگیری از جنگ هستهای، جلوگیری از یک مسابقه تسلیحاتی جدید و خطرناکتر، محافظت از تکثیر سلاحهای کشتار جمعی، همکاری با تروریسم بین المللی، رسیدن به صلحی پایدار در روسیه، برقراری رابطه بهتر با جهان اسلام، و پرهیز از مقابله طولانی با متحدین جدید از جمله روسیه، چین، ایران و دیگر کشورهای غیر ناتو.
فرض دوم هم کمتر از فرض اول خطرناک و کوتهبینانه نیست؛ اینکه کرملین ضعیف است و هیچ اقدام واکنشی و مقابلهجویانهای در برابر تحریمهای آمریکا صورت نداده است. بیایید احتمالات را درنظر بگیریم. مسکو میتواند میلیاردها دلار خود را بفروشد و تجارت با کشورهای دوست را با واحد پولی غیر از دلار آغاز کند. کاری که همین حالا هم میکند. این اقدام میتواند باعث محدودیت، تضعیف یا حتی تعطیلی بسیاری از شرکتهای بزرگ آمریکایی شود که مدتهاست در روسیه تجارت سودآور دارند؛ پپسی، اپل، مک دونالد، جانسون و جانسون، سیتی بانک و سیسکو سیستم، مایکروساف، فورد موتورو حتی بوئینگ از جمله این موارد میتوانند باشند. حتی میتواند پایانی بر صادرات تیتانیوم به آمریکا شود که مادهای اساسی در تولیدات هوایی و نظامی از جمله بوئینگ است. روسیه با داشتن وسیعترین قلمروی هوایی، میتواند تعرفهای بیشتر بر عبور هواپیماهای آمریکا از این منطقه وضع کند یا حتی ورود آنها را ممنوع کند. همچنین میتواند راه عبور سربازان آمریکایی به افغانستان را که از دهه ۱۹۹۰ از روسیه میگذرد، مسدود کند.
بنظر میرسد هیچکدام از این پیامدها در واشنگتن سنجیده نشدهاند. تحریم چهرههای الیگارشی(افراد انگشتشمار با قدرت زیاد در حاکمیت) باعث شد آنها از ترس از دست دادن دارایی و ثروت خود، بیش از پیش به پوتین نزدیک شوند و با او همکاری کنند. تحریمها اگرچه با محدود کردنِ توان مسکو در قرضگیری و سرمایهگذاری مالی در کشور، رشد اقتصادی روسیه را همچنان ضعیف نگه داشته اما کرملین را به آغاز مراودات اقتصادی و سیاسی با چین و کشورهای غیرغربی سوق داد و موجب افزایش ظرفیت تولید کالاهای تحریمشده شد. (برای مثال تولیدات کشاورزی روسیه در سالهای اخیر تبدیل به صنعت مهمی در صادرات این کشور شد).
همچنین شرکتهای چندملیتی اروپایی که همین حالا از شریک آمریکایی خود بدلیل تخریب بازار غرب نارضایتیها دارند، ممکن است بیشتر از این کشور دور شوند.
اگر هرکدام از این فرضها و دلیلها به سادگی نقض میشوند پس چرا سنا در تلاش است تحریمهای جدید علیه روسیه وضع کند؟ حالا تنها پاسخ، دلیل واقعی پشت این تلاشها است: برای عقیم گذاشتن و حتی تنبیه رئیس جمهور دونالد ترامپ برای سیاستِ «همکاری با روسیه» و همچنین مجازات پوتین برای دیدار و همکاری با ترامپ در نشست هلسینکی. براساس گزارش نیوروک تایمز و دیگر رسانهها، «گروهی از سناتورها، ناخشنود از اینکه ترامپ درباره اتهام مداخله در روسیه، در فضای عمومی با پوتین مقابله نکرد، لایحهای را که میتواند زیانآورترین تحریمها تاکنون محسوب شود، ارائه کردند».
منبع: rt.com